.jpg)
Kanser, tüm dünyada ölümün en sık neden olduğu ikinci hastalık olarak görülüyor. En çok kalp ve damar hastalıklarından dolayı insanlar hayatını kaybediyor. Vücudumuzda trilyonlarca hücre var. Yaklaşık 30 ila 40 trilyon arasında hücre olduğu biliniyor. Bu hücrelerden her gün milyarlarcası ölüyor ve yeniden yenisi yapılıyor.
İşte bu yeniden yapım aşamasında yapılması gereken hücrelerin bir kısmı yanlış yapıldığında vücutta orayı kontrol eden mekanizmalar hemen devreye giriyor ve yanlış hücreleri, hatalı olan hücreleri yok ediyor ya da tamir ediyor. Bu oluşuma neden olan problemi tamir ediyor ama bu mekanizmalar bozulduğunda ya da programlanmış hücre ölümü denilen ve aslında düzgün bir şekilde bu sürecin tamamlanmasını sağlayan program bozulduğunda bir kanser hücresi oluyor. Bununla ilgili eğer bağışlık sistemi de üstesinden gelmediyse o kanser hücresi bütün vücuda yayılıyor ve ölmeyen sürekli çoğalan hücreler oluşuyor. Buna kanser deniliyor.
Yaklaşık 20 milyon kişi kanser oluyor. Her yıl dünyada bunların 10 milyonu hayatını kaybediyor. Bunların içerisinde de en sık ölüme neden olan kanser ne yazık ki akciğer kanseri olarak görülüyor. Akciğer kanseri erkeklerde hem en sık görülen hem de en çok ölüme neden olan kanser türüdür. Kadınlarda ise en çok meme kanseri görülüyor ama ölüme neden olan kanserlerin içerisinde yine akciğer kanserinin en fazla olduğu görülmektedir.
Peki Akciğer Kanseri Neden Oluyor?
Kanserin oluşum mekanizmasında çevresel faktörler başı çekiyor. Listenin tepesinde sigara yer alıyor. Eğer biz çevresel faktörleri, sigarayı, obeziteyi önleyebilirsek aslında bütün kanserlerin %50'sini önleyebiliriz. Sadece sigara içmemekle akciğer kanserinin 90%'ını önleyebiliriz. Yani akciğer kanserine en sık neden olan şeyin tütün ve tütün ürünleri olduğunu söyleyebiliriz.
Akciğer kanseri ne yazık ki erken dönemde bulgu vermiyor. Birçok kez geç dönemde tanı söz konusu oluyor. Çünkü göğüs kafesimizi dolduran büyük organlar ve içerisinde de ağrı duygusu yok. O yüzden tümörün büyüyüp yer işgal edeceği çok büyük bir hacim var. Büyük bir alan var ve buna paralel akciğer kanseri büyüyor. Genellikle üçüncü dördüncü aşamaya geldiğinde bulgu veriyor. 100 tane akciğer kanserinin bir tanesi erken dönemde yakalanabiliyor. Ne yazık ki 80 tanesi, daha bölgesel olarak ileri ya da uzak, metastaz yaptıktan sonra ortaya çıkabiliyor.
Akciğer Kanserinin Erken Dönemdeki Bulguları Neler?
Bu bulgular içerisinde öksürük, halsizlik ve balgam yer alıyor. İşte tam bu aşamada bu öksürüğü, balgamı eğer uzun sürerse hastanın mutlaka önemseyip doktora gitmek gerekir. Erken belirtici ne yazık ki yok.
Bazı Uzakdoğu ülkelerinde ve Amerika'da kanser erken tarama programları var. Akciğer kanserine yönelik insanların hiçbir şikâyeti olmadan dahi belli kriterler var. Eğer siz belli bir yaşa geldiyseniz, (genelde 50 yaş ve üzeri) belli bir süre sigara içmişseniz (bu 20 yıldan başlayıp 30-35 yıla kadar değişebilir) bu kriterlere göre akciğer kanseri tarama programına alınıyorsunuz. Hiçbir şikâyetiniz olmasa bile sigarayı bırakmanız şartıyla bu programa dahil olduğunuzda belli aralıklarla takip ediliyorsunuz. Temel amaç erken dönemde akciğer kanseri gelişirse hemen müdahale edilmesi ve tedavi edilmesidir.
Bu niye önemli? Erken dönemde akciğer kanserinde tanı konulursa tamamen kurtulma ihtimaliniz %90'dan fazla. Ama geç dönemde tanı konulursa, örneğin 4. evre tanısı koyarsak ne yazık ki kurtulma imkânı %1'e kadar iniyor. Bütün evreleri konuşacak olursak akciğer kanserinden sağ kalım süresi ortalama olarak yaklaşık 8 aydır. Dolayısıyla bizim bu kötü gidişata dur dememiz için öncelikle yapmamız gereken şey mutlaka sigarayı bırakmaktır.
Aslında en iyi şey başlamamak fakat başlanıldıysa da bırakmak olacaktır. Eğer bırakamıyorsak ve belli bir yaşa geldiysek belli bir yükte sigara içme geçmişimiz varsa mutlaka tarama için bir göğüs hastalıkları ya da göğüs cerrahisi uzmanına müracaat etmek gerekir.