AKCİĞER KANSERİ EVRELERİ

Akciğer Kanseri Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Tedavi planlamasının yapılması ve hastaların takibi için ilk yapılması gereken kanserin evrelemesini yapmaktır. Evreleme hastalığın yaygınlığını öğrenmek, tedavi planı yapmak ve sağkalım ile ilgili öngörüde bulunmak için yapılır.

Bu amaçla PET-CT ve ilaçlı beyin MR tetkikleri mutlaka yapılır. Bu şekilde hastanın içinde bulunduğu durumu, kanser hücresinin ne kadar yayıldığını, kanserin bölgesel olarak hangi organları tuttuğunu çok daha iyi anlayabilir ve doğru tedavi planı hazırlayabiliriz.

Akciğer kanserinin evrelemesi için TNM sistemi kullanılır.

•  “T” faktörü; tümörün büyüklüğü ve yerleşim yerine göre T1 (a,b,c), T2 (a,b), T3 ve T4,
• “N” faktörü; tümörün yakın veya uzak lenf bezlerine sıçramasına göre N0,N1,N2,N3
• “M” Faktörü; tümörün uzak organlara yayılması durumuna göre M0, M1a,b,c olarak tanımlanır. Buna göre klinik evreleme yapılır.

Not: Klinik evreleme; ameliyat öncesi yapılan, cerrahi evreleme; ameliyat sırasında yapılan, patolojik evreleme; ameliyat sonrasında yapılan değerlendirmeler ile yapılan evrelemedir. Kesin olan patolojik evredir.

• “T” Evresi nasıl değerlendirilir? Bu amaçla en çok Bilgisayarlı Tomografi kullanılır.
• “N” Evresi nasıl değerlendirilir? PET-CT, EBUS (Ultrasonografili bronkoskopi), EUS (Ultrasonografili özofagoskopi), Mediastinoskopi (nefes borusu etrafındaki lenf bezlerinin çıkarılması/biopsi yapılması), VATS (Video yardımlı cerrahi) yöntemleri kullanılır.
• “M” evresi nasıl değerlendirilir? Temel olarak PET-CT ve Beyin MR incelemesi ile yapılır. Şüpheli alanlara özel incelemeler yapılabilir. Tanı sırasında akciğer kanserlerinin yaklaşık %9’unda beyin metastazı bulunur. Bu nedenle beyin MR çekilmesi ihmal edilmemelidir.

Akciğer Kanserinde Kaç Evre Vardır?

Akciğer kanserinde 4 evre vardır (Evre I, Evre II, Evre III, Evre IV). Bunlarında her biri kendi içinde alt gruplara ayrılmaktadır. Toplam 10 alt Evre mevcuttur. EvreIA1 – Evre IVB. Aşağıdaki şemada Akciğer kanseri evreleme tablosunu görebilirsiniz (kaynak: IASLC; International Association for The Study of Lung Cancer)

Akciğer Kanserli Hastaların Tanı Sırasında Evrelere göre Oranı Nasıldır?

Ülkemizde görülen hastaların %18’i Evre I ve II, %30’u Evre III, %52’si ise Evre IV döneminde tanı almaktadır.

Hangi Evrede Hangi Tedavi Yapılır?

Evre 1 ve Evre 2’de; kalp ve akciğer kapasitesi iyi olan ve operasyonu kaldırabileceği düşünülen hastalarda ilk seçenek ve altın standart tedavi cerrahidir. Tüm dünyada en iyi tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir. Tüm akciğer kanserl hastaların %20’si ameliyat olabilmektedir.

Evre 2 ve üzerindeki hastalarda ameliyat sonrasında kemoterapi/immünoterapi eklenir.

Evre 3 ve Evre 4’ de ile kemoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik ilaçlar ve/veya radyoterapi tercih edilir. Bu evrelerde bulunan seçilmiş hastalarda immünoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik ilaçlar ve/veya radyoterapi uygulamasını takiben cerrahi tedavi yapılabilir. Ayrıca oligometastatik hastalık denilen sınırlı sayıda metastazı olan uygun hastalarda da cerrahi tedavi yapılabilir.

Akciğer kanserinde tedavi kararı bireysel olarak değil multidisipliner konsey kararı ile verilir. Bu şekilde ilgili tüm branşların görüşleri alınarak ortak karar verilir.

Evre 1, Evre 2, Evre 3, Evre 4 Akciğer Kanserli Hasta Ne Kadar Yaşar?

Hastaların ne kadar yaşayacağı ile ilgili tahminde bulunmak oldukça zordur. Kişiden kişiye, hastanın genel durumuna, performans skoruna, tümörün hücre tipine, tümör genetiğine, kanserin evresine ve tedavi cevabına göre değişmektedir. Özellikle kemoterapi ve immünoterapi cevabını önceden bilebileceğimiz kesin bir test bulunmamaktadır. Tümör genetiği ve DNA hasarını araştıran testler yararlı olabilecek olan ilacın seçimi için işe yarayabilmektedir.

Akciğer kanseri ne kadar erken dönemde tespit edilebilirse, kanserden kurtulma şansı da o kadar yüksek olmaktadır. Yaşam beklentisi 5 yıllık süre için yapılır. 5 yıl boyunca hastalıksız ve tümör tekrarlaması olmadan yaşayan birinin kanserden tamamen kurtulduğu düşünülür. Evrelere göre yapılan yaşam beklentisi tahmini en doğru sonucu gösterir. IASLC (International Association for The Study of Lung Cancer) 8. TNM evrelemesi 94.708 akciğer kanserli hasta verisi üzerinden yapılmıştır. Buna göre patolojik EvreIa1’de 5 yıllık yaşam beklentisi %90 iken Evre IVb’de %0’dır.

Tüm evrelerin ortalamasına bakıldığında 5 yıllık yaşam beklentisi %18, yaşam süresi ise ortalama 8 aydır. Ancak son yıllardaki gerek tanısal test ve yöntemler, gerek cerrahideki gelişmeler, gerekse medikal ve radyasyon onkolojisindeki gelişmeler yaşam beklentisinde artış umutları doğurmuştur. Aşağıda IASLC verisinden elde edilen Evreler ve 5 yıllık yaşam beklentisi oranı verilmiştir.

Görüldüğü üzere sağkalım beklentisi evre ilerledikçe azalmaktadır. Erken evrede tespit edilen ve ameliyat olabilen hastaların hastalıktan kurtulma ihtimalleri yüksektir.